زانتان گام (Xanthan Gum): قوام‌دهنده‌ای چندمنظوره برای صنایع غذایی و دارویی
زانتان گام (Xanthan Gum)
نام انگلیسی: Xanthan Gum
دسته: استابلایزر / امولسیفایر / پایدارکننده / عامل تولید کف / قوام‌دهنده
کاربرد: آرد، نان و ماکارونی / ادویه، سس و چاشنی / شیرینی و شکلات / غذاهای آماده مصرف / فرآورده‌های لبنی / مواد اولیه / نوشیدنی
برند: Fufeng
🧪 زانتان گام چیست؟
زانتان گام یک پلی‌ساکارید طبیعی است که از تخمیر قندها توسط باکتری Xanthomonas campestris تولید می‌شود. این صمغ پودری سفید یا کرم‌رنگ، محلول در آب است و به دلیل ویژگی‌های رئولوژیکی خاص، در طیف وسیعی از صنایع به‌عنوان غلظت‌دهنده، پایدارکننده و معلق‌ساز به‌کار می‌رود.
⚙️ ویژگی‌های فیزیکی و عملکردی
- قابلیت حل سریع در آب سرد و گرم
- ایجاد ویسکوزیته بالا حتی در غلظت‌های پایین (۰٫۱٪ تا ۰٫۵٪)
- پایداری در pH بین ۳ تا ۱۲
- مقاوم در برابر حرارت و چرخه یخ‌زدگی-ذوب
- تشکیل ژل پایدار در ترکیب با سایر گام‌ها مانند گوار گام و کاراگینان
کاربردهای زانتان گام
1. صنایع غذایی
- نوشیدنی‌ها: تعلیق‌دهنده ذرات، بهبود بافت نوشیدنی‌های پالپ‌دار
- سس‌ها و مایونز: ایجاد قوام یکنواخت، جلوگیری از جدا شدن آب
- بستنی و دسرهای یخ‌زده: جلوگیری از کریستال‌زایی و بهبود بافت
- نان و محصولات بدون گلوتن: افزایش چسبندگی و بهبود بافت خمیر
- سوپ، کنسرو، سوسیس و فراورده‌های گوشتی: غلظت‌دهی و حفظ رطوبت
2. صنایع دارویی و بهداشتی
- پایدارکننده در شربت‌ها و سوسپانسیون‌ها
- تنظیم ویسکوزیته در کرم‌ها و لوسیون‌ها
- استفاده در داروهای موضعی و دندان‌پزشکی
3. صنایع نفت، رنگ و شوینده‌ها
- کنترل رئولوژی گل حفاری
- عامل معلق‌ساز در رنگ و مواد پاک‌کننده
📋 مشخصات فنی (General Specification)
| ویژگی | مقدار معمول |
|---|---|
| شکل ظاهری | پودر سفید تا زرد روشن |
| حلالیت | محلول در آب، نامحلول در روغن |
| ویسکوزیته (1%) | 1200 – 1600 cP (در 25°C) |
| pH محلول (1%) | 6 – 8 |
| دوز مصرف معمول | 0.1% تا 0.5% |
✅ مزایا و نقاط قوت زانتان گام
- عملکرد مؤثر در غلظت پایین
- بدون تأثیر بر طعم، رنگ و بوی محصول نهایی
- سازگار با سایر هیدروکلوئیدها
- ایمن و مجاز برای مصرف انسانی
🛑 نکات ایمنی و نگهداری
- در محیط خشک، خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود
- مصرف بیش‌ازحد ممکن است در برخی افراد اثرات ملین ایجاد کند
- استفاده در صنایع غذایی باید طبق استانداردهای ملی و بین‌المللی باشد
🔚 جمع‌بندی
زانتان گام یک افزودنی قدرتمند و چندمنظوره است که در صنایع گوناگون برای کنترل بافت، تعلیق، پایداری و ویسکوزیته استفاده می‌شود. عملکرد بالا در غلظت پایین، آن را به گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه و حرفه‌ای برای تولیدکنندگان تبدیل کرده است.
